50’Den Az Çalışanı Bulunan Az Tehlikeli Sınıftaki Bir İşyerinde “Onaylı Tespit Ve Öneri Defteri” Nedir Ve Neler Yazılır ?

2025 yılı, Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Şöyle ki; 6331 sayılı Kanun 2013 yılında yürürlüğe girdiğinde özel, kamu tüm çalışanları kapsama almıştı. Ancak, kamuda çalışanlar ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu beş kez ertelenerek 2025 yılına, toplamda 12 yıl ötelenmişti. Böylece, 1.01.20025 tarihinden itibariyle ertelemelere son verilerek 6331 sayılı Kanun devreye girmesiyle kamu, özel fark etmeksizin bir çalışanı olsa dahi az tehlikeli işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği bilincinin daha da yaygınlaşması sağlanmıştır.

Bu durumda, 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile kamu kurumları için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğü başladığından ve bu işyerlerinde iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmesi yapıldığında da onaylı defter tutma yükümlülüğü bulunmaktadır. 6331 sayılı Kanunu’nun 6645 sayılı Kanun ile değiştirilen 8. maddesi hükmü ile; işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, önlem ve önerileri belirleyerek işverene yazılı olarak bildirmekle yükümlü kılınmıştır.

Bu yazılı bildirim, İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’nin 7. maddesinde belirtilen iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tespitlerin ve önerilerin kayıt altına alındığı onaylı bir defter ile yapılır. Sözü edilen yönetmeliğe göre; işverenin sağlık ve güvenlik kayıtları ile ilgili onaylı deftere ilişkin yükümlülükleri;

1. İşveren ilgili mevzuatta belirlenen süreler saklı kalmak kaydıyla;

   1. İşyerinde yürütülen iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine ilişkin her türlü kaydı,

   2. İşten ayrılma tarihinden itibaren en az 15 yıl süreyle çalışanların kişisel sağlık dosyalarını, saklar.

2. Çalışanın işyerinden ayrılarak başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, yeni işveren çalışanın kişisel sağlık dosyasını yazılı olarak talep eder, önceki işveren dosyanın bir örneğini onaylayarak bir ay içerisinde gönderir.

3. Bu defter (Bkz: EK.1), iki nüshası oto kopili olmak üzere toplam üç nüshadan oluşur. Sayfaları 1'den başlayarak numaralı olur ve her oto kopili nüsha asıl sayfanın numarasını taşır. Bu defter, işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri (Mülga ibare: RG-18/12/2014-29209) (…)veya noterce her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır.

4. Onaylı defter yapılan tespitlere göre iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile işveren tarafından birlikte veya ayrı ayrı imzalanır. Onaylı deftere yazılan tespit ve öneriler işverene tebliğ edilmiş sayılır.

5. Onaylı defterin asıl sureti işveren, diğer suretleri ise iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından saklanır. Defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren sorumludur. Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri göstermek zorundadır.

6. Bu onaylanmış tespit ve öneri defterine işyerinde tespit edilen riskler, risklere ait çözümler ve çözüm önerileri yazılır.

Bu deftere yazılması gerekenler (Bkz: EK.2):

1. İşyerinde Yapılan Tespitler

   • İşyerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemleri

   • Çalışma ortamında tespit edilen riskler (kimyasal maddeler, kaygan zemin, elektrik tesisatı vb.)

   • Çalışanların kişisel koruyucu donanım kullanımı ile ilgili eksiklikler veya yanlış kullanmalar

   • Yangın, acil durum çıkışları ve ekipmanlarının uygunluğu

2. Öneriler ve Alınması Gereken Önlemler

   • İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesi

   • Kimyasal madde saklama koşulları ve güvenlik tedbirleri

   • İlk yardım malzemelerinin yeterliliği

   • İşyerinin düzeni, düşme risklerine karşı alınacak önlemler

   • Elektrik tesisatı ve prizlerin düzenli kontrol edilmesi

   • Havalandırma ve aydınlatmanın yeterliliği

3. Alınan Önlemler ve Yapılan Düzenlemeler

   • Çalışanlara iş güvenliği eğitimi verilmesi

   • Kimyasal madde kullanım ve depolama alanlarının uygun hale getirilmesi

   • Acil durum planlarının güncellenmesi ve çalışanlara duyurulması

4. İş Güvenliği Uzmanı veya İşyeri Hekiminin Tavsiyeleri

   • işyerindeki eksikliklerin giderilmesi için önerilen çözümler

   • Düzenli sağlık kontrolleri ve çalışanların sağlık durumları ile ilgili öneriler

5. İlgili Kişilerin İmzaları

   • Tespiti yapan İş Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi veya İşveren imza atmalıdır.

   • İşveren veya yetkilendirdiği kişi de bu kayıtları imzalamalıdır.

50’den az çalışanı bulunan örneğin, bir hukuk bürosu, muhasebe bürosu terzi dükkânı, manav, market, apartmanlar vb. işyerlerinin işveren veya işveren vekilleri sağlık gözetimi dışında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini kendileri verebilirler.

Sağlık raporlarını, kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden alınabilir. Bu işyerlerinde bu defteri, e-sertifika almaya hak kazanan işveren veya işveren vekillerinin kendi işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetini üstlenmeleri hâlinde görevlendirmelerin İSG-KATİP üzerinde yapılması gerekmektedir.

Defterin sayfaları numaralandırılmış ve Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya noterden onaylı olmalıdır.